Η ιστορία της Σπιναλόγκας
Η Σπιναλόγκα είναι ένα νησί του Νομού Λασιθίου στην Ανατολική Κρήτη στον κόλπο της Ελούντας, στην ακτή ενός μικρού
χωριού, της Πλάκας. Το 1903 το
έγινε αποικία λεπρών. Ο Επίσκοπος Πατρών ανακαίνισε και καθαγίασε τον Ναό του Αγίου Παντελεήμονα στο νησί. Ωστόσο, είχε
ένα πρόβλημα. που θα έβρισκε παπά για την εκκλησία; Στη Νεάπολη βέβαια. Ο παπά Μανώλης Ψαράκης, ιερέας της ενορίας
στη Νεάπολη, προσφέρθηκε να πάει στη Σπιναλόγκα και παρέμεινε εκεί για 21 χρόνια. Εκείνη την εποχή λίγα ήταν
γνωστά για την ασθένεια και όταν αποδείχτηκε ότι ήταν μεταδοτική, οι ασθενείς στάλθηκαν σε απομόνωση. στην Ελλάδα τους
έστειλαν στο νησί της Σπιναλόγκας. Μόλις εκεί μπήκαν από την «Πύλη του Δάντη», αγνοώντας τι επρόκειτο να ακολουθήσει. Κατά
τα πρώτα χρόνια της, υπήρχαν πολλές ιστορίες τρόμου. δεν υπήρχαν υποδομές στο νησί ούτε καν τρεχούμενο νερό. Η
εσφαλμένη διάγνωση από ανίδεους γιατρούς σήμαινε ότι μερικές φορές ένας ασθενής με μια μικρή πάθηση όπως η ψωρίαση
έστελνε στο νησί.
Το 1936 ο Επαμεινώνδας Ρεμουνδάκης ήταν 21χρονος φοιτητής στη Νομική Σχολή Αθηνών. Είχε προσβληθεί από την ασθένεια
και δεν μπορούσε πια να την κρατήσει κρυφή. Γι' αυτό τον έστειλαν στη Σπιναλόγκα. Ίδρυσε την Αδελφότητα των Ασθενών της
Σπιναλόγκας και αφιέρωσε τη ζωή του στη βελτίωση των συνθηκών του νησιού. Τα σπίτια βάφτηκαν, ιδρύθηκε υπηρεσία
δημόσιας καθαριότητας και χτίστηκε κινηματογράφος και θέατρο. Μια γεννήτρια ρεύματος σήμαινε ότι οι δρόμοι θα μπορούσαν
να φωτίζονται τη νύχτα. Ένας ασθενής δώρισε ένα μεγάφωνο, το οποίο μετέδιδε κλασική μουσική στους δρόμους. Πολύ αργά οι
ασθενείς άρχισαν να ζουν μια όσο το δυνατόν πιο φυσιολογική ζωή. παντρεύτηκαν και απέκτησαν παιδιά (που μεγάλωσαν στην
ενηλικίωση χωρίς να μολυνθούν). Υπήρχαν σχολεία, καφενείο και κουρέας.
Το 1948 ανακαλύφθηκε ένα φάρμακο για την καταπολέμηση της νόσου και ο αριθμός των ασθενών στο νησί άρχισε να μειώνεται.
Το 1957 η Σπιναλόγκα έκλεισε. Ο τελευταίος που εγκατέλειψε το νησί ήταν ο ιερέας του, Χρύσανθος Κατσουλογιαννάκης, από τη
Μονή Τουπλού επίσης στο νομό Λασιθίου κοντά στη Σητεία. Δεν είχε μολυνθεί αλλά είχε προσφερθεί εθελοντικά να πάει εκεί και
να αφιερώσει τη ζωή του στους κατοίκους. Παρέμεινε στο νησί μέχρι το 1962. είχε μείνει για να διατηρήσει την ελληνορθόδοξη
παράδοση να τιμάται η μνήμη ενός θαμμένου 40 ημέρες, 6 μήνες, 1 χρόνο, 3 χρόνια και 5 χρόνια μετά τον θάνατό του.
Σήμερα, το ακατοίκητο νησί της Σπιναλόγκας, με το παρατσούκλι «ο τάφος των ζωντανών» είναι η δεύτερη πιο επισκέψιμη
τοποθεσία στην Κρήτη, μετά την Κνωσό. Στην είσοδο, μια επιγραφή σας συμβουλεύει να αφήσετε πίσω σας την ελπίδα και μια
μικρή πλάκα στην είσοδο του νεκροταφείου ζητά σεβασμό για τις ψυχές που δεν κατάφεραν ποτέ να ξεφύγουν από τη
Σπιναλόγκα.
Το 2019 ο Υπουργός Πολιτισμού της Ελλάδας υπέβαλε υποψηφιότητα στην UNESCO ζητώντας να ανακηρυχθεί η Σπιναλόγκα
Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
Ο Επαμεινώνδας Ρεμουνδάκης γεννήθηκε στην Αγία Τριάδα Σητείας του νομού Λασιθίου. Είχε τέσσερα αδέρφια και μια
αδερφή. Από μικρός ήθελε να ακολουθήσει τα βήματα του μεγαλύτερου αδελφού του, Εμμανουήλ, και να γίνει δικηγόρος. Το
1921 δέχτηκε ένα συντριπτικό πλήγμα όταν πέθανε η μητέρα του και ξανά, πέντε χρόνια αργότερα, όταν διαγνώστηκε με
λέπρα. Η αδερφή του Μαρία και ο αδερφός του Γεώργιος, γιατρός, έπασχαν επίσης από την ασθένεια και ο Επαμεινώνδας
στάλθηκε στην Αθήνα για να τους συναντήσει. Στο Ινστιτούτο Παστέρ, αυτός και η Μαρία υποβλήθηκαν σε μια νέα θεραπεία,
η οποία είχε κάποια επιτυχία και ευτυχώς το μικρό σημάδι στο χέρι του εξαφανίστηκε. Αφού άφησε το σχολείο φοίτησε στο
Πανεπιστήμιο Αθηνών για να σπουδάσει νομικά, αποφεύγοντας την αστυνομία που κυνηγούσε λεπρούς. Το 1930 η τραγωδία
χτύπησε ξανά όταν ο αδερφός του, Γιώργος, πέθανε. Και μετά, στο τρίτο έτος του στο πανεπιστήμιο, η αστυνομία τελικά τον
έπιασε και τον έστειλαν στην Αγία Βαρβάρα, το λεπροκομείο.
Η αδερφή του είχε μεταφερθεί στη Σπιναλόγκα, οπότε προσφέρθηκε εθελοντικά να πάει εκεί και έφτασε το 1936. Ίδρυσε την
Αδελφότητα των Ασθενών της Σπιναλόγκας και αφιέρωσε τη ζωή του στη βελτίωση των συνθηκών του νησιού. Τα σπίτια
βάφτηκαν, ιδρύθηκε δημόσια υπηρεσία καθαριότητας και χτίστηκε κινηματογράφος και θέατρο. Μια γεννήτρια ρεύματος
σήμαινε ότι οι δρόμοι θα μπορούσαν να φωτίζονται τη νύχτα. Ένας ασθενής δώρισε ένα μεγάφωνο, το οποίο μετέδιδε
κλασική μουσική στους δρόμους. Πολύ αργά οι ασθενείς άρχισαν να ζουν μια όσο το δυνατόν πιο φυσιολογική ζωή.
παντρεύτηκαν και απέκτησαν παιδιά (που μεγάλωσαν στην ενηλικίωση χωρίς να μολυνθούν). Υπήρχαν σχολεία, καφενείο και
κουρέας.
Το 1948 ανακαλύφθηκε ένα φάρμακο για την καταπολέμηση της νόσου και ο αριθμός των ασθενών στο νησί άρχισε να
μειώνεται. Πολλοί θεραπεύτηκαν και επέστρεψαν στα σπίτια τους. Το 1957 η Σπιναλόγκα έκλεισε και οι τελευταίοι 20 ασθενείς
μεταφέρθηκαν σε νοσοκομείο λέπρας στην Αθήνα. Ο Επαμεινώνδας και η σύζυγός του Αναστασία μεταφέρθηκαν στο
λεπροκομείο στην Αγία Βαρβάρα. Ένιωσε την ανάγκη να ενημερώσει το κοινό για το θάρρος των Σπιναλόγκας και είπε σε
αρκετούς ασκούμενους γιατρούς τα απομνημονεύματά του (δυστυχώς το 1947 είχε τυφλωθεί από την ασθένεια). Η
αυτοβιογραφία του ονομάζεται «Αετός χωρίς φτερά». Ο τελευταίος που εγκατέλειψε το νησί ήταν ο ιερέας του, Χρύσανθος
Κατσουλογιαννάκης, από τη Μονή Τουπλού επίσης στο νομό Λασιθίου κοντά στη Σητεία. Δεν είχε μολυνθεί αλλά είχε
προσφερθεί εθελοντικά να πάει εκεί και να αφιερώσει τη ζωή του στους κατοίκους. Παρέμεινε στο νησί μέχρι το 1962. είχε
μείνει για να διατηρήσει την ελληνορθόδοξη παράδοση να τιμάται η μνήμη ενός θαμμένου 40 ημέρες, 6 μήνες, 1 χρόνο, 3
χρόνια και 5 χρόνια μετά τον θάνατό του. Ο Επαμεινώνδας πέθανε το 1978 στην Αγία Βαρβάρα Αττικής.
Σήμερα, το ακατοίκητο νησί της Σπιναλόγκας, με το παρατσούκλι «ο τάφος των ζωντανών» είναι η δεύτερη πιο επισκέψιμη
τοποθεσία στην Κρήτη, μετά την Κνωσό. Στην είσοδο, μια επιγραφή σας συμβουλεύει να αφήσετε πίσω σας την ελπίδα και μια
μικρή πλάκα στην είσοδο του νεκροταφείου ζητά σεβασμό για τις ψυχές που δεν κατάφεραν ποτέ να ξεφύγουν από τη
Σπιναλόγκα.
Το 2019 ο Υπουργός Πολιτισμού της Ελλάδας υπέβαλε υποψηφιότητα στην UNESCO ζητώντας να ανακηρυχθεί η Σπιναλόγκα
Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς.
«Περπατώντας στην οδό
Σπιναλόγκα, σταματήστε και
κρατήστε την αναπνοή σας.
Από κάποιο μικρό σπίτι γύρω
σας, θα ακούσετε τον απόηχο
μιας μητέρας, του μοιρολογίου
μιας αδελφής ή του
αναστεναγμού ενός άνδρα.
Αφήστε δύο δάκρυα να πέσουν
από τα μάτια σας και θα δείτε
τη λάμψη εκατομμυρίων
δακρύων
που πότισε αυτόν τον
δρόμο…». (Ρεμουνδάκης)
Επαμεινώνδας Ρεμουνδάκης
Εδώ είναι ένας σύνδεσμος προς τον πρόσφατα
αναπτυγμένο διαδραστικό ιστότοπο που
περιγράφει λεπτομερώς το νησί και την
πλούσια ιστορία του…..
.webp){kind=logo}
Η ιστορία της Σπιναλόγκας
Η Σπιναλόγκα είναι ένα νησί του Νομού Λασιθίου στην
Ανατολική Κρήτη στον κόλπο της Ελούντας, στην ακτή ενός
μικρού χωριού, της Πλάκας. Το 1903 το έγινε αποικία
λεπρών. Ο Επίσκοπος Πατρών ανακαίνισε και καθαγίασε τον
Ναό του Αγίου Παντελεήμονα στο νησί. Ωστόσο, είχε ένα
πρόβλημα. που θα έβρισκε παπά για την εκκλησία; Στη
Νεάπολη βέβαια. Ο παπά Μανώλης Ψαράκης, ιερέας της
ενορίας στη Νεάπολη, προσφέρθηκε να πάει στη
Σπιναλόγκα και παρέμεινε εκεί για 21 χρόνια. Εκείνη την
εποχή λίγα ήταν γνωστά για την ασθένεια και όταν
αποδείχτηκε ότι ήταν μεταδοτική, οι ασθενείς στάλθηκαν σε
απομόνωση. στην Ελλάδα τους έστειλαν στο νησί της
Σπιναλόγκας. Μόλις εκεί μπήκαν από την «Πύλη του Δάντη»,
αγνοώντας τι επρόκειτο να ακολουθήσει. Κατά τα πρώτα
χρόνια της, υπήρχαν πολλές ιστορίες τρόμου. δεν υπήρχαν
υποδομές στο νησί ούτε καν τρεχούμενο νερό. Η εσφαλμένη
διάγνωση από ανίδεους γιατρούς σήμαινε ότι μερικές φορές
ένας ασθενής με μια μικρή πάθηση όπως η ψωρίαση έστελνε
στο νησί.
Το 1936 ο Επαμεινώνδας Ρεμουντάκης ήταν 21χρονος
φοιτητής στη Νομική Σχολή Αθηνών. Είχε προσβληθεί από
την ασθένεια και δεν μπορούσε πια να την κρατήσει κρυφή.
Γι' αυτό τον έστειλαν στη Σπιναλόγκα. Ίδρυσε την
Αδελφότητα των Ασθενών της Σπιναλόγκας και αφιέρωσε τη
ζωή του στη βελτίωση των συνθηκών του νησιού. Τα σπίτια
βάφτηκαν, ιδρύθηκε υπηρεσία δημόσιας καθαριότητας και
χτίστηκε κινηματογράφος και θέατρο. Μια γεννήτρια
ρεύματος σήμαινε ότι οι δρόμοι θα μπορούσαν να
φωτίζονται τη νύχτα. Ένας ασθενής δώρισε ένα μεγάφωνο,
το οποίο μετέδιδε κλασική μουσική στους δρόμους. Πολύ
αργά οι ασθενείς άρχισαν να ζουν μια όσο το δυνατόν πιο
φυσιολογική ζωή. παντρεύτηκαν και απέκτησαν παιδιά (που
μεγάλωσαν στην ενηλικίωση χωρίς να μολυνθούν). Υπήρχαν
σχολεία, καφενείο και κουρέας.
Το 1948 ανακαλύφθηκε ένα φάρμακο για την καταπολέμηση
της νόσου και ο αριθμός των ασθενών στο νησί άρχισε να
μειώνεται. Το 1957 η Σπιναλόγκα έκλεισε. Ο τελευταίος που
εγκατέλειψε το νησί ήταν ο ιερέας του, Χρύσανθος
Κατσουλογιαννάκης, από τη Μονή Τουπλού επίσης στο νομό
Λασιθίου κοντά στη Σητεία. Δεν είχε μολυνθεί αλλά είχε
προσφερθεί εθελοντικά να πάει εκεί και να αφιερώσει τη
ζωή του στους κατοίκους. Παρέμεινε στο νησί μέχρι το
1962. είχε μείνει για να διατηρήσει την ελληνορθόδοξη
παράδοση να τιμάται η μνήμη ενός θαμμένου 40 ημέρες, 6
μήνες, 1 χρόνο, 3 χρόνια και 5 χρόνια μετά τον θάνατό του.
Σήμερα, το ακατοίκητο νησί της Σπιναλόγκας, με το
παρατσούκλι «ο τάφος των ζωντανών» είναι η δεύτερη πιο
επισκέψιμη τοποθεσία στην Κρήτη, μετά την Κνωσό. Στην
είσοδο, μια επιγραφή σας συμβουλεύει να αφήσετε πίσω
σας την ελπίδα και μια μικρή πλάκα στην είσοδο του
νεκροταφείου ζητά σεβασμό για τις ψυχές που δεν
κατάφεραν ποτέ να ξεφύγουν από τη Σπιναλόγκα.
Ο Επαμεινώνδας Ρεμουνδάκης γεννήθηκε στην Αγία Τριάδα
Σητείας του νομού Λασιθίου. Είχε τέσσερα αδέρφια και μια
αδερφή. Από μικρός ήθελε να ακολουθήσει τα βήματα του
μεγαλύτερου αδελφού του, Εμμανουήλ, και να γίνει δικηγόρος.
Το 1921 δέχτηκε ένα συντριπτικό πλήγμα όταν πέθανε η μητέρα
του και ξανά, πέντε χρόνια αργότερα, όταν διαγνώστηκε με
λέπρα. Η αδερφή του Μαρία και ο αδερφός του Γεώργιος,
γιατρός, έπασχαν επίσης από την ασθένεια και ο Επαμεινώνδας
στάλθηκε στην Αθήνα για να τους συναντήσει. Στο Ινστιτούτο
Παστέρ, αυτός και η Μαρία υποβλήθηκαν σε μια νέα θεραπεία, η
οποία είχε κάποια επιτυχία και ευτυχώς το μικρό σημάδι στο
χέρι του εξαφανίστηκε. Αφού άφησε το σχολείο φοίτησε στο
Πανεπιστήμιο Αθηνών για να σπουδάσει νομικά, αποφεύγοντας
την αστυνομία που κυνηγούσε λεπρούς. Το 1930 η τραγωδία
χτύπησε ξανά όταν ο αδερφός του, Γιώργος, πέθανε. Και μετά,
στο τρίτο έτος του στο πανεπιστήμιο, η αστυνομία τελικά τον
έπιασε και τον έστειλαν στην Αγία Βαρβάρα, το λεπροκομείο.
Η αδερφή του είχε μεταφερθεί στη Σπιναλόγκα, οπότε
προσφέρθηκε εθελοντικά να πάει εκεί και έφτασε το 1936.
Ίδρυσε την Αδελφότητα των Ασθενών της Σπιναλόγκας και
αφιέρωσε τη ζωή του στη βελτίωση των συνθηκών του νησιού.
Τα σπίτια βάφτηκαν, ιδρύθηκε δημόσια υπηρεσία καθαριότητας
και χτίστηκε κινηματογράφος και θέατρο. Μια γεννήτρια
ρεύματος σήμαινε ότι οι δρόμοι θα μπορούσαν να φωτίζονται
τη νύχτα. Ένας ασθενής δώρισε ένα μεγάφωνο, το οποίο
μετέδιδε κλασική μουσική στους δρόμους. Πολύ αργά οι
ασθενείς άρχισαν να ζουν μια όσο το δυνατόν πιο φυσιολογική
ζωή. παντρεύτηκαν και απέκτησαν παιδιά (που μεγάλωσαν στην
ενηλικίωση χωρίς να μολυνθούν). Υπήρχαν σχολεία, καφενείο
και κουρέας.
Το 1948 ανακαλύφθηκε ένα φάρμακο για την καταπολέμηση της
νόσου και ο αριθμός των ασθενών στο νησί άρχισε να
μειώνεται. Πολλοί θεραπεύτηκαν και επέστρεψαν στα σπίτια
τους. Το 1957 η Σπιναλόγκα έκλεισε και οι τελευταίοι 20
ασθενείς μεταφέρθηκαν σε νοσοκομείο λέπρας στην Αθήνα. Ο
Επαμεινώνδας και η σύζυγός του Αναστασία μεταφέρθηκαν στο
λεπροκομείο στην Αγία Βαρβάρα. Ένιωσε την ανάγκη να
ενημερώσει το κοινό για το θάρρος των Σπιναλόγκας και είπε σε
αρκετούς ασκούμενους γιατρούς τα απομνημονεύματά του
(δυστυχώς το 1947 είχε τυφλωθεί από την ασθένεια). Η
αυτοβιογραφία του ονομάζεται «Αετός χωρίς φτερά». Ο
τελευταίος που εγκατέλειψε το νησί ήταν ο ιερέας του,
Χρύσανθος Κατσουλογιαννάκης, από τη Μονή Τουπλού επίσης
στο νομό Λασιθίου κοντά στη Σητεία. Δεν είχε μολυνθεί αλλά
είχε προσφερθεί εθελοντικά να πάει εκεί και να αφιερώσει τη
ζωή του στους κατοίκους. Παρέμεινε στο νησί μέχρι το 1962.
είχε μείνει για να διατηρήσει την ελληνορθόδοξη παράδοση να
τιμάται η μνήμη ενός θαμμένου 40 ημέρες, 6 μήνες, 1 χρόνο, 3
χρόνια και 5 χρόνια μετά τον θάνατό του. Ο Επαμεινώνδας
πέθανε το 1978 στην Αγία Βαρβάρα Αττικής.
Σήμερα, το ακατοίκητο νησί της Σπιναλόγκας, με το παρατσούκλι
«ο τάφος των ζωντανών» είναι η δεύτερη πιο επισκέψιμη
τοποθεσία στην Κρήτη, μετά την Κνωσό. Στην είσοδο, μια
επιγραφή σας συμβουλεύει να αφήσετε πίσω σας την ελπίδα και
μια μικρή πλάκα στην είσοδο του νεκροταφείου ζητά σεβασμό
για τις ψυχές που δεν κατάφεραν ποτέ να ξεφύγουν από τη
Σπιναλόγκα.
Επαμεινώνδας Ρεμουνδάκης
«Περπατώντας στην οδό Σπιναλόγκα, σταματήστε και
κρατήστε την αναπνοή σας.
Από κάποιο μικρό σπίτι γύρω σας, θα ακούσετε τον απόηχο
μιας μητέρας, του μοιρολογίου μιας αδελφής ή του
ναστεναγμού ενός άνδρα.
Αφήστε δύο δάκρυα να πέσουν από τα μάτια σας και θα
δείτε τη λάμψη εκατομμυρίων δακρύων
που πότισε αυτόν τον δρόμο…».
(Ρεμουνδάκης)
Εδώ είναι ένας σύνδεσμος προς τον πρόσφατα
αναπτυγμένο διαδραστικό ιστότοπο που
περιγράφει λεπτομερώς το νησί και την
πλούσια ιστορία του…..
